Wednesday, April 1, 2015

අධ්‍යාපනයේ කෙටි කතාවක්..

අ.පො.ස. සාමාන්‍යපෙළ ප්‍රතිඵල නිකුත් වී තිබේ.. පොඩ්ඩන් කීප දෙනෙකු දිස්ත්‍රික් පදනමින්, පාසල් පදනමින්, සහ ජාතික පදනමින් ඇගයීම් ලබනු පෙනේ. ඔවුන්ට මගේ හදපිරි සුභාශිංසන පිරිනමමින් කතාව වෙනතක ගෙන යමි.

ඊයේ දින මා දුටු දෙයක් වූයේ සාමාන්‍යපෙළ ගණිතය අසමත් සිසුවියක් ගෙළ වැළලාගෙන ඇති බවය. මෙවන් සිද්ධීන් අද වන විට ඇසීමට ඇතත් මීට දශකයකට පෙර දී නම් අප අත්දුටුවේ නැති බව කීමට අවැසි වේ. ඒ එදා සිසු පරපුර අතර ද තරඟයක් නොවී නොව, වැඩිහිටියන් එදා තරමක් දුරට ළමා සමාජය සමගින් ඇති ගැවසීම වැඩිවීමත් ළමයින් හට මෙවන් දෙයක් ලෝක විනාශය ලෙස දකින්නට අවකාශ නොදීමත් යන කාරණා ගෙනහැර දැක්වීමට මට සිතේ. නමුදු සත්‍යය එය ම දැයි කීමට මා පරීක්ෂණ නොකළ නිසා මෙතැනින් නවතිමි.

අද වන විට දී සිසුන් විෂය ධාරාව අසමත් වීම ලෝක විනාශයක් ලෙස දකින්නේ දෛවයේ සරදමකින් දෝ මට සිතේ. ඒ අද අධ්‍යාපනය සකස්වී ඇති අයුරෙනුත් විවිධ විෂයන් හදාරා පිටව යන සිසුන් වෙනුවෙන් ඉහල අධ්‍යාපනය හැදෑරීමට ද මෙවන් දෑ බාදාවන් ලෙස තිබීමත් මම දකින්නේ දෛවයේ සරදමක් සින් නිසාය. මන්ද යත් උසස් අධ්‍යාපන පාඨමාලාවට යන්නවුන්ගෙන් අසන්නේ ද සාමාන්‍යපෙළ හෝ උසස්පෙළ සමත් ද යන්න ය, නමුත් උසස් අධ්‍යාපන පාඨමාලාව ඇත්තෙන්ම ගිරාපෝතකයින්ට නොව බුද්ධිමතුන් හට වන දෙයක් බව මගේ මනස කියා පායි. ඒ නයින් බලන කල අද දිනයේ උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා සුදුසුකම් ලබන අයට මෙන්ම සුදුසුකම් නොලත් අය සතුව ද බුද්ධිය එක ලෙස තිබිය හැකි බැව් මම කියමි.

නමුත් අද අධ්‍යාපන ක්‍රමය ගැන කතා කරන්නේ නම් එහි දී සිද්ධ වන්නේ ළමයාගේ තාර්කික බුද්ධිය මෙහෙයවා පිළිතුරු සැපයීම කල යුතු හෝ පිළිතුරු ගොඩනැගිය යුතු ප්‍රශ්න සමුහයකින් ළමා මනස කෙතරම් තාර්කිකද විචාර බුද්ධිමත් ද යන්න මැනීම නොව, ළමයා කෙතරම් ප්‍රමාණයක් දරාගන්නේ ද නො එසේ නම් මතකය මගින් කිව හැකිද යන්න පිලිඹද කරන මතක පරීක්ෂණයක් බවයි, මම මේ ගැන කියන්නේ අද දිනයේ දකින බොහොමයක් අධ්‍යාපන ප්‍රශ්න සකස්වී ඇති රටාවෙන් ඔබට පරණ ප්‍රශ්න පත්‍ර සියයක් හෝ දහසක් ගෙන බැලුවොත් ඒ ප්‍රශ්න පත්‍ර වල ගැබ්වී ඇති ප්‍රශ්න ම පෙරලා ඇසීමත්, පිළිතුරු පොතේ පරිදි ම නොවුනහොත් අසමත් කිරීමත් යන පදනමිනි.


ඉතිං මෙසේ වූ අධ්‍යාපනයක් ඇසුරින් බිහිවන ළමුන් තර්කානුකුලව වැඩ කරාවිද යන්න සිතීම ද මේ ක්‍රමය වෙනස්වීමට කාලය මේ ද යන්න සිතීම ද මම ඔබට භාර කරමි. ඔබ දකිනා දරුවන් හෙට දිනයේ රට මෙහෙයවන්නේ ද මේ ක්‍රමයට ම නොවන්නේ ය කියා කෙසේ නම් සිතිය හැකිවේද?

Wednesday, March 18, 2015

ජායාරුපකරණය 6 :: පසු සැකසුම් කළාව.


ගොඩක් දවසකින්. කොළමේ නම මාරු කරන්න හිතිලා තියෙන්නේ මටත් දැන්. ක්සැන්ඩරයාගේ යල මහ කොලම කියල දැම්මනං හොඳයි නේද? මොනවා කරන්නද, රාජකාරි බහුල නිසා වැඩිම කාලයක් යොදවන්නේ ඒ වැඩට.

අද කතා කරන්න බලාපොරොත්තු වෙන්නේ පසු සැකසුම් ශිල්පය ගැන පොඩි දේවල් ටිකක්. ඉතිං මොකද්ද මේ පසු සැකසුම කියන්නේ? පසු සැකසුම එහෙමත් නැතිනම් පොස්ට් ප්‍රොසෙසින් විදියට හඳුන්වන කළාව ජායාරුපකරණයට ගසට පොත්තක් සේ බැඳී තිබෙන කලාවක් නැතිනම් කාර්යයන් ගණනාවක එකතුවක්. මේ කළාව ජායාරුපයකට කැමරාවෙන් පමණක් කල නොහැකි එනමුත් එයට අවශ්‍ය, තවත් අගයක් එකතුවන, යම් වෙනස්කම්, අඩුපාඩු මගහැරවීම් වැනි බොහෝ දෑ සිදු කරන පරාසයක ගමන් කරනවා.


මුල්ම කාලයේ දී සේයා පටල මගින් ජායාරුප ගන්නා කාලයේ දී අඳුරු කාමරයක සිට සිදු කල මේ පසු සැකසුම් කළාව  අද වන විට ඩිජිටල් තාක්ෂණය හරහා  ඩිජිටල් සේයාරූ ගැනීමත් සමගින්ම පරිඝණකය වෙත ලඟා විට තිබෙනවා. ඒ අනුව පරිඝණක උපාංග මෙන්ම මෘදුකාංග ද මේ කළාව වෙනුවෙන් අද වන විට සැකසී තියනවා.


ඇඩෝබි සමාගම තමයි වෙළඳපල දැනට සිටින ඩිජිටල් ඩාක් රූම් හෙවත් ඩිජිටල් අඳුරු කාමර නිර්මාණය කිරීමේ ප්‍රමුඛයා වන්නේ. ඩිජිටල් අඳුරු කාමරයක් යනු තවත් එක (හෝ කිහිපයක් වූ) පරිඝණක මෘදුකාංගයක් (හෝ කීපයක්) වන අතර ඒ මෘදුකාංගයන් හරහා ඔබට සැබෑ ලොවේ දී අඳුරු කාමරයක පටල සේදීමේ සිට සේයාරූ මුද්‍රණය දක්වා සිදු කල සියලු කාර්යයන් සහ තවත් බොහෝ දෑ සිදුකීරීමට අවස්ථාව සලසා දෙනවා. ඔවුන් විසින් නිර්මිත ඇඩෝබි ෆොටෝෂොප් සහ ඇඩෝබ් ලයිට්රුම් මේ මෘදුකාංග අතරින් ලොව ප්‍රධාන වෙනවා. මේ මෘදුකාංග දෙක හරහා ම සේයාරූ වල පසු සැකසුම් කල හැකි අතර ඇඩෝබි සමාගමේ කැමරා රෝ නම් මෘදුකාංගය (ෆොටෝෂොප් සමගින් භාවිතා කල හැකි) මගින් බොහොමයක් ලයිට්රුම් සෙටින්ග්ස් භාවිතා කිරීමට හැකියාව ලබා දී තිබෙනවා. මේ මෘදුකාංග දෙක දෙකක් ලෙසටත් (වෙන වෙනමමත්) එකක් ලෙසටත් (එක මෘදුකාංගයක සිට අනිකට මාරු වෙමින්) භාවිතා කල හැකි ලෙස නිමවා ඇති අතර බොහෝමයක් දෙනා ඒ මෘදුකාංග දෙක වෙන වෙනම භාවිතා කරනවා. මෙම මෘදුකාංග හරහා සේයාරූ වල තීව්‍රතාව, දෝෂ නිරාකරණය, වර්ණ ගැලපුම්, ආලෝක පාලනය, රාමු සැකසීම වෙබ් ගත කිරීමේ පහසුකම් වැනි සැකසුම් රාශියක් භාවිතා කිරීමට ඒවා කරන්නා වෙත ලබා දී තිබෙනවා.

Adobe Lightroom මෘදුකාංගය

Adobe Photoshop මෘදුකාංගය


ඊට අමතරව බොහොමයක් වෘත්තිමය ජායාරුප ශිල්පීන් මේ මෘදුකාංග සමගින් ප්ලගින්ස්, එහෙමත් නැතිනම් මේ මෘදුකාංග සමගින් එක්ව භාවිතා කල යුතු/හැකි වෙනත් මෘදුකාංග ද සේයාරූ පසු සැකසුම් සඳහා භාවිතා කරනවා. ඒ අතරින් ගූගල් සමාගම විසින් නිර්මිත නික් ටුල්ස් නම් මෘදුකාංග කට්ටලය ප්‍රධාන තැනක් ගන්නවා. තවද ටොපෑස් මෘදුකාංග කට්ටලය, මැක්ෆුන් කට්ටලය යනාදී මෘදුකාංග මේ කර්තව්‍යය සඳහා ප්‍රසිද්ධියක් උසුලනවා. මේවා බොහෝවිට විශේෂිත යෙදවුම් සඳහා භාවිතා කරනු ලබනවා.


ඩිජිටල් ඩාර්ක් රූම් එකක් බොහෝවිටම එක පරිඝණකයක් ප්‍රින්ටරයක් සමගින් සෑදී ඇති අතර මේ සඳහා ද විශේෂිත උපකරණ සහිත තිර කීපයක් ඇති වැනි විශේෂිත පරිඝණක භාවිතා කරන අවස්ථා ද දකින්නට පුළුවන්. මේ පරිඝණක සඳහා වෘත්තිමය ජායාරුප ශිල්පීන් ඇපල් පරිඝණක වෙත ඉතා කැමැත්තක් දක්වන අතර වින්ඩෝස් මෙහෙයුම් පද්ධතිය භාවිතා කරන අය ද මේ අතර නැතිවා ම නොවේ.


හොඳයි, එහෙනම් දැනට තවත් පින්තුර ටිකක් ගන්නකම් මම අදට සමුගන්නවා. නැවතත් ලයිට්රුම් ගැන ලිපි පෙළක් එක්ක සම්බන්ධ වෙන්න බලාපොරොත්තුව. එහෙනම් ආයුබෝවන්.

මෙන්න ඔබට දෝහා නගරය සැන්දෑ කලට දිස්වන අයුරු පෙන්වන මගේ තවත් සේයාරුවක්. මේ සේයාරුව ගත්තේ දෝහා වල තුන්වන උසම කුළුනේ නැගෙනහිර අන්තයේ සිට. මේ සඳහා විශේෂ ස්තුතිය මගේ පාසල් මිත්‍රයා ඉම්රාන් ඛාන් වෙත තිලිණ කරන්න කැමතියි,.


කැමති අය මෙතනින් එකතුවෙන්න මගේ සේයාරූ පිටුව එක්ක.

දෝහා නගරය, 2014 දෙසැම්බර් 20 වැනි දින සවස දිස්වූ අයුරු.

Saturday, January 24, 2015

ජායාරුපකරණය - 5 :: කොහොමද හොඳ පින්තූර ගන්නේ?

දැන් ඉතිං සෑහෙන දවසක් වුණා නේද මම ෆොටෝග්‍රැෆි ගැන කතා කරන්න අරගෙන. කී දෙනෙක් කැමරා එහෙම අරගෙන ඉන්නවද?? ඈ.. කවුරුත්ම නොගත්තු කෙනෙක් නැද්ද?? අන්න හොඳයි.. එහෙනං අද බලමු කොහොමද හරියටම ෆොටෝ එකක් ගන්නේ, මොනවාද මුලිකාංග වන්නේ කියල.

ඇතැම් ජායාරුප දැක්කම අපේ නෙත් පිනා යනවා නේද? ඇතැම් ඒවා ඇත්තෙන්ම සේයාරුවක් විතරක් වෙනවා නේද? මේ වෙනස වෙන්නේ කොහොමද? අන්න ඒ ගැන ටිකක් කතා කරන්න තමා මම අද හදන්නේ. සේයාරුවක් හොඳ එකක් වන්නට බලපාන්නේ මිනිසාගේ ඇස කියන දේ කොහොමද පිනවන්නේ කියන කාරණය. එතැනදී වර්ණ හැඩතල සහ රූප කියන දේ ප්‍රධාන වෙනවා.

මුලින්ම, මානව රූප සහ සත්ව රූප ගැන බලමු. මානව සහ සත්ව රූප කියන දේ වෙත මිනිස් ඇස ඉතා ඉක්මනින්ම ඇදිල යනවා. ඒ කියන්නේ මිනිස් ඇස හරිම සංවේදී මේ සේයාරූ වලට. එතැනදී මානව රූපයක් හෝ සත්ව රූපයක් ගත්තම අපි පුළුවන් හැමවෙලාවකම (බොහෝවිටම සමීප රූප වලදී.) ඒ රුපයේ ඇස්වෙත අපේ ෆෝකස් එක එහෙම නැතිනම් අපේ අවධානය යොමුවෙන විදියට ගන්න ඕනේ. එතැනදී අපි ඒ ඇස්වල ඇති ශාප්නස් එහෙමත් නැතිනම් තීව්ර බව ගැන ගොඩක් අවධානය යොමු කරන්න ඕනේ. ඇතැම් වෘත්තිමය ශිල්පීන් ඇස පසු සැකසුම් මගින් තීව්ර බව වෙනස් කරනවා වගේම වර්ණ පවා එකතු කරනවා මේ ඇසේ තීව්ර බව ලබාගන්න.

දෙවනුව භුමි දර්ශන වලදී අපි මොකද කරන්න ඕනේ? අපේ ඇස්දෙක රුපය වෙත හෝ අපිට අවශ්‍ය දිසාව වෙත රැගෙන යන්න නම් අපි භාවිතා කරන්න ඕනේ දේවල් තියනවා. ඒවා අතුරින් රේඛා සහ හැඩතල කියන්නේ ඉතාම වටිනා දේවල්. රේඛාවන් විදියට අපිට ගන්න පුළුවන් බොහෝ දේ ස්වභාවිකව හෝ මිනිසා විසින් නිර්මිත දේ තුල තියනවා. උදාහරණයක් ලෙස නුවර දළදා මාලිගාවේ වලාකුළු බැම්ම එක්තරා ආකාරයක රේඛාවක්. මේ රේඛාව දිගේ ගමන්ගන්නා ඇස අපිට අවශ්‍ය ස්ථානයක ඇති දෙයක් වෙත යොමු කරන්න පුළුවන්.උදාහරණයකට මාර්ගයක් ගන්න. මාර්ගය කෙළවර වන ස්ථානයේ ඇති ගොඩනැගිල්ල අපි සේයාරුවට නගන්නේ නම් අපිට මාර්ගය සමගින් එය කරන්න පුළුවන්. එවිට මාර්ගය රේඛාවක් වී ඇස වෙත ගොඩනැගිල්ලට පාර කියනවා. මේ දේට අපි ජායාරුපකරණයේදී ලීඩ් ලයින් එකක් එහෙමත් නැතිනම් ඇස ගෙනයන මාර්ගයක් විදියට හඳුන්වනවා. හැඩතල කියන්නෙත් ඒ වගේම දෙයක්. හැඩතල වලදී ඇස බොහෝවිටම සමමිතිය කියන දේ ඔස්සේ ගමන් කරනවා. මේ ඇසුරෙන් තමයි ඔරලෝසු වල 10:10 ලෙස වෙලාව සටහන් කර සේයාරූ තියෙන්නේ. එතැනදී අපිට ඔරලෝසු මුහුණතේ සමමිතික හැඩතල මගින් බෝහොකොටම නිෂ්පාදනයේ වර්ගය ඔසවා පෙන්වනවා.

දැන් බලමු තවත් දෙයක් ගැන. ඒ තමයි පසුබිම සහ පෙර බිම කියන සංකල්ප දෙක. අපිට සේයාරුවට නගන්න අවශ්‍ය දේ අපි ගත්තොත් ඒ හැම එකකම පසු හා පෙර බිමක් දකින්නට තියනවා. මානව රුපයක් ගත්තොත් එතැනදී පසුබිම විදියට ඒ පුද්ගලයා ඉන්න භුමිය දකින්න පුළුවන්. පෙර බිම විදියට පුද්ගලයා හෝ වෙනත් වස්තුවක් හෝ තිබෙන්න පුළුවන්. මේ සංකල්පයේ දී අපි හැමවිටම වාගේ පසුබිමේ සහ පෙරබිමේ දී ඇති වස්තුන් වෙත අවධානය යොමුවන විදිය ගැන සලකා බලනවා. උදාහරණයකට මානව රුපයක් මල් වත්තකදී ගන්නේ ය සිතන්න. මල් ගොමුවක් පසුපස සිටිනා කෙනෙක් සහ ඒ පසුපසින් වන ගස් වැනි දෑ ඔබට සිතන්න මම යෝජනා කරනවා. දැන් ඔබ ගන්නා සේයාරුවේ මල් වෙත ඔබේ කැමරාවේ තීව්‍රතාව යොමු කොට පුද්ගලයා මදක් හෝ බොඳවූ ස්වභාවයෙන් යුතුවත් පසුබිම තවත් බොඳ වූ ස්වභාවයෙනුත් දිස්වන්නේ නම් ඔබ ඒ සේයාරුව ගැන නැවත සිතනවා නේද?

වර්ණ. වර්ණ සහ හැඩතල යනු ජායාරුප වලදී නිතරම දකින්න තියන දෙයක්. එතැනදී වර්ණයන් තද හෝ වඩා තීව්ර වන විට දී ඇස  හැඩතල වලින් වර්ණ වෙත ද වර්ණයක් වඩා ලා පැහැයන් හෝ අඩු වශයෙන් තීව්ර වන විට දී වඩාත් ඇස වර්ණ වලින් හැඩතල වෙත ද ගමන් ගනු ලබයි.

ඉතිං මේ කතා කලේ සේයාරුවක් තැනෙන මුලිකාංග ටිකක් ගැන. පුංචි ඇඩ් එකකුත් දාන්නං කෝ මේ ගමන් ම. ඔන්න මගේ ම සේයාරූ පිටුවක් තියනවා මුණුපොතේ. කැමති කෙනෙක් ඉන්නවා නං එතනට ඇවිත් මගේ එක්ක එකතුවෙලා සේයාරූ රසවිඳින්න පුළුවනි. එහෙනම් නැවත හමුවෙමු. එතකං ඔබට මෙන්න දෝහා නගරයෙන් මතක සටහනක්.



Sleeping in Peace - Doha from the Parcel one - The Pearl.